Nikon Z6

Nadat Sony een frisse wind door cameraland stuwde met hun nieuwe lijn Alpha-systeemcamera’s, doet nu ook veteraan Nikon een duit in dat digitale zakje. Met onder meer de Nikon Z6 kunnen foto- en video-professionals ook uitwijken naar een slimmer en slanker systeem. Maar is hiermee het era van de logge spiegelreflexen ook voor de gele gigant ten einde gekomen?

De Z-serie van Nikon komt inmiddels in meerdere smaken én generaties, maar vandaag kijken we specifiek naar de eerste middenmotor in het aanbod: de Nikon Z6. Twee jaar na dato kent de body een prijs van 1.599 euro, waar die oorspronkelijk begon à 1.999 euro. Voor die originele prijs pik je sinds eind vorig jaar de Z6 II-opvolger op, met alle verbeteringen van dien.

Bijna anderhalf jaar terug tikte ik de originele Z6 op de kop, als onderdeel van een grotere kit à 2.299 euro. Samen met een 24-70mm Z-objectief en de backwards compatible FTZ-adapter werd dit mijn systeem voor freelance-werk en uiteraard Toms Tech zelf. Met behulp van deze systeemcamera schoot ik afgelopen jaar tal van opdrachten en tal van tech-gerelateerde video’s. Dat brengt ons uiteindelijk hier, bij een volwaardige recensie van de Nikon Z6 zelf.

Waar zweeft de Nikon Z6 in het spiegelloze landschap?

De Nikon Z6 staat regelrecht tegenover Sony’s populaire Alpha 7 III-systeem. Sony domineert al langer het spelletje van spiegelloze topcamera’s, waar Nikon nog lang aan hun trouwe DSLR’s bleef hangen. Om in één klap toch op hetzelfde niveau te kunnen presteren, is gekozen om ‘dan maar’ met Sony samen te werken. Want wie kan beter de troon veroveren, dan de troonzitter zelf?

In Nikons nieuwe systeemcamera’s vinden we beeldsensoren die door Sony vervaardigd zijn. De nieuwe Z-lijn is daarmee een Nikon-camera in hart en nieren, maar de ogen zijn ‘geleend’ van de concurrent. Het resultaat? Ook Nikon presteert meteen mee op het topniveau van spiegelloze aanbod. De Nikon Z6 is een uiterst draagbaar, full-frame systeem met 24,5 megapixel sensor (6048 x 4024 pixels), die intern ook supersampled 4K-videomateriaal schiet.

Nikon Z6 — Technische specificaties

• Type camera Full-frame (FX) systeemcamera
• ObjectiefvattingNikon Z-vatting (F-vatting met i.c.m. FTZ-adapter)
• BeeldsensorCMOS-sensor van 35,9 bij 23,9 millimeter
• ISO-gevoeligheidISO 100 tot 51.200
• Effectieve pixels24,5 megapixel
• Scherpstelling273 punten (enkelpunts autofocus)
• BeeldsnelheidTot 12 bps (14-bits NEF/RAW: 9 bps)
• StabilisatieSensorverschuiving over 5 assen, lens-shift optioneel
• Maximale video-output4K/30fps en 1080p/120fps, 8 bit, .mov/.mp4
• Scherm8 centimeter touchscreen (~2.100.000 beeldpunten)
• Viewfiender1,27 centimeter Quad-VGA OLED-scherm (~3.690.000 beeldpunten)
• Zekering Weersdicht, geen condensvorming tot 85% luchtvochtigheid
• Afmeting Circa 134 x 68 x 101 millimeter (breedte x diepte x hoogte
• Audio-poorten2x 3,5 mm audiojack (in/uit)
• Extra interfacesUSB-C (incl. PD), mini-HDMI, MC-DC2 accessoire-poort
• Draadloos5GHz Wi-Fi (802.11), Bluetooth 4.2
• Opslagsleuf1x XQD-kaart (CFExpress Type-B na update)
• AccuEN-EL15(b)
• GewichtCirca 675 gram (inclusief batterij en opslagkaar, exclusief bodydop)
• Inbegrepen o.a. EN-EL15b accu, MH-25a lader, BF-N1 bodydop en USB-C-kabel

Naast subtiele veranderingen in hoe Nikon die Sony-sensor afstelt, komt de Z6 nog met meer tegemoetkomingen binnen deze nieuwe golf digitale body’s. Zo is de sensor voorzien van vijfassige beeldstabilisatie en is het geheel gemakkelijk per touchscreen en eventueel over draadloze verbinding (Bluetooth en/of Wi-Fi) te bedienen. De SnapBridge-app is geen wonderkind, maar Nikon zet gepaste stappen voor prettige besturing en mediasynchronisatie via je mobiel.

In veel features speelt Nikon ‘on-par’ met alternatieven van dezelfde prijsklasse. Wat Sony ooit tot de standaard maakte voor dit genre, doet Nikon nu ook.

Strakker af zonder spiegel

Aan de andere hand biedt de Z-serie fotoveteranen de precisie van een hoogwaardige DSLR, zij dat nu in een makkelijker en slanker jasje. De body zelf komt inclusief accu en opslagkaart binnen op een schappelijke 675 gram. En stevig dat het is. Net als Nikons high-end spiegelreflexen, is dit vehikel rotsvast en volledig weersbestendig.

Een prettige reeks I/O-poorten maakt het apparaat op een andere manier veelzijdig. Volledige HDMI-uitvoer en audiopoorten in en uit komen videoprofessionals tegemoet, terwijl bijvoorbeeld de snelle USB-C-kabel ook kan dienen om de accu vanuit de body op te laden. Actieve voeding en directe export naar bijvoorbeeld een SSD-drive blijven uit — de recentere II-generatie voorziet daar wel in — maar de flexibiliteit blijkt niet gering.

In alles blijkt dat Nikon, net als Sony, een modern alternatief wil bieden voor de ‘prosumer’ — dat grensgebied waar professionals en veeleisende hobbyisten samenkomen. Ook DSLR-veteranen moeten langzaam maar zeker verleid worden door deze systeempjes, waar videoproducenten al langer op de technologie vertrouwen.

”Video killed the photograph-star”

Doordat de Z-camera’s geheel digitaal van aard zijn, bieden ze vooral videografen een interessante uitkomst. Met haarscherpe 4K-video (of Full HD met 120 frames per seconde) en vrijheid in objectieven vormt de Z-serie een nette ‘tussenstop’ voor videoproducties — eentje net voordat je naar peperdure cinemasystemen kijkt. Lees: ideaal voor doe-het-zelf videoproducenten die veelzijdige resultaten in één enkele daily driver zoeken.

Zelf bekijk ik de Z6 ook hoofdzakelijk vanuit dat perspectief. Stilstaande kiekjes schieten is vaak bijzaak — doorgaans ben ik meer video- dan fotograaf. Desalniettemin mag de veelzijdigheid onderstreept worden; de Nikon Z6 schiet nu al veertien maanden álles wat ik op beeld wil hebben, zij dat professioneel of ‘voor mezelf’. Daarmee zijn vrijwel alle video’s en dus ook iedere (geanimeerde) foto op deze website een product van dit cameraatje. See for yourself.

Mocht je scherper richting fotografie willen oriënteren, dan zijn binnen Nikons aanbod de Z7 en Z7 II meer je pakkie-an. Deze duurdere Z-alternatieven leveren in op selecte video-mogelijkheden, maar bieden een 45,7 megapixel-variant van de sensor, met meer scherpstelpunten en langer snelvuur bovendien.

Een beestige sensor, zeker met bewegend beeld

In die zin lijkt Nikon met de Z6 vooral het videoproducerende deel van Sony’s klandizie te willen annexeren. En dat is verrassend, gezien Nikon doorgaans niet om video-prestaties bekend heeft gestaan. Met de komst van de gigantische Z-vatting, betere stabilisator en slimmere sensoren lijkt daar echter verandering in gekomen.

Op FX-formaat schiet je vlijmscherpe 4K/29.97-video, netjes samengeperst vanuit een 6K-achtige beeldresolutie. Nikon ontbreekt misschien aan de mogelijkheid om intern op diepere Log-bestanden te schieten, maar ook met een ‘afgevlakte’ .mov- of .mp4-opname kom je aardig uit de voeten. Zij-aan-zij lijken de neutrale videoprofielen van Sony’s Alpha-camera’s en Nikon sprekend overeen te komen, met soms nét wat meer scherpte en kleurkracht vanuit de Z6.

Felle lichtsterkte, volle tinten

Ook zonder interne RAW-opnames voldoet de Nikon Z6 voor allerlei professionele videoprojecten. De firmware stelt je in staat om, relatief gemakkelijk, precieze tinten af te stellen en verschillende beeldverbetering aan of uit te schakelen. Het doet allemaal niet onder aan hoe Sony de sensor toegankelijk houdt.

In de meeste scenario’s schiet de Nikon Z6 soepel weg, met uitzonderlijke precisie in scherpte en kleur — zeker vanuit de meest neutrale afstelling. Met behulp van wat doelgerichte kleurcorrectie ontstaan daarmee bijzonder scherpe 4K-video’s, waar de kleuren zuiver naar wens aangesterkt kunnen worden. Uit donkere regionen is nog genoeg detail te pompen en vrijwel alle tinten laten zich gemakkelijk versterken.

De lichtgevoeligheid van de Z-sensor draagt daar veel aan bij. Op lagere ISO-waardes pikt de sensor alsnog aardig licht op, met vaak minimale ruisproductie. Heb je een beetje studiolampen staan of schiet je hoofdzakelijk buiten, dan ben je verzekerd van strakke plaatjes met nog veel ‘speelruimte’ in het kleurenpalet.

De focus behouden

Afhankelijk van je beoogde setting, kan de autofocus je ervaring met de Z6 maken of breken. Aan de hand van regelmatige firmware-updates verbetert Nikon het scherpstelsysteem voortdurend, maar de camera kent hierin nog altijd zijn dipjes.

De nieuwe Z-objectieven stellen heerlijk soepel en stilletjes scherp, maar de beeldsensor zelf heeft nog wel eens moeite met het onderwerp vinden. Bijtijds raakt het onderwerpen onverwachts ‘kwijt’, andere keren heeft de camera moeite met überhaupt iets te vinden.

Ook de beeldstabilisator is daardoor soms padje af. In de meeste scenario’s stabiliseert de Nikon Z6 zijn sensor op sublieme wijze, maar als de autofocus de draad kwijt raakt, kan deze de in-body image stabilization (IBIS) meeslepen in zijn waanzin. Denkt de sensor dat je achtergrond wild beweegt, dan gaat vanzelfsprekend de stabilisator ‘tegenleunen’ om dat te corrigeren. Het resultaat is bijtijds een golvend plaatje van een geheel statische scène.

Regelmatig iets aantikken op het prettige touch-screen (en weten wanneer IBIS beter uitgeschakeld kan worden) voorkomt verlepte opnames. Maar toch: het moet gezegd worden. Wie gemak zoekt in wilde video-scènes, heeft betere alternatieven om te overwegen.

Zit je echter, zoals ik, meer in productfotografie en gecontroleerde opnames; niks aan het handje. Voor liefhebbers van handmatig scherpstellen is de focusring van bijvoorbeeld de 24-70/4 S-lens een pleziertje om te verstellen, ook al steekt deze aanvankelijk wat klein af tegenover de zoomring.

Objectieven van F tot Z

Sowieso is er nog het een en ander te doen over de objectieven voor de Z-serie. De nieuwe vatting is vooruitstrevend in grootte en lichtsterkte, maar kent daarmee een nog jong aanbod aan glaswerk. Nikon spekt de Z-lijn vanzelfsprekend zelf met een reeks fraaie Nikkor-lenzen, maar dat langzaam groeiende aanbod is veelal flink aan de prijs.

Inmiddels komen fabrikanten buiten Nikon ook met hun eigen Z-objectieven, maar het aanbod verbleekt tegenover Sony’s E-vatting. Om de achterstand in te halen, helpt de FTZ-adapter Nikon uit de brand. Niet alle functies werken steevast via de convertor, maar door ook het aanbod ‘oude’ F-lenzen gedeeltelijk mee te nemen, groeien de mogelijkheden voor een Z-camera.

Enerzijds maakt dat de F-tot-Z-optie een tegemoetkoming, anderzijds ontgaan die oudere objectieven natuurlijk de voordelen van de Z-vatting. Wie het meeste uit deze body wil halen op video of in lagere lichtomstandigheden, is het beste af met fraaie, nieuwe lenzen — en die zijn voorlopig gewoon niet goedkoop.

Dit is geen ‘kitlens’, vriend

Dat gezegd te hebben, de inbegrepen lens van deze kit is zeker de minste niet. De Nikkor 24-70/F4 S is als een soort inleiding van waar de Z-vatting voor staat. Het S-line zoomobjectief is ferm en voelt gigantisch stevig, maar levert veelzijdige klasse. Los wordt dit glas verkocht à 1.099 euro, wat ook boekdelen moet spreken over de verwachtingen voor prestaties.

Een maximaal diafragma van f4.0 over de gehele focale afstand is misschien niet top-of-the-line, maar de lens schittert alsnog in hoogwaardige charme. Over het gehele beeldbereik behoudt het zijn scherpte, met een minieme vervorming amper merkbaar op de kortste focale afstand. Van vignettevorming is al helemaal weinig sprake, mede dankzij de ferme grootte van de Z-vatting.

Nikkor 24-70 F4 S — Technische specificaties

• Type Full-frame (FX) Nikon Z-vatting objectief
• Brandpuntsafstand24 tot 70 millimeter
• Maximaal diafragmaf/4
• Minimaal diafragmaf/22
• Diafragmalamellen7 (ronde diafragma-opening)
• Constructie14 elementen (11 groepen)
• CoatingsMeerdere Nano Crystal Coat-lagen, fluorcoat voorop
• Beeldhoek84° tot 34°20′ (FX), 61° tot 22°50′ (DX)
• FocusIntern scherpstelsysteem
• Kortste scherpstelafstand 30 centimeter (in alle zoomstanden)
• Filtermaat 72 millimeter (P = 0,75 mm)
• Gewicht Circa 500 gram

Ondertussen houdt ‘Nano Crystal Coat’ imperfecties als chromatische aberratie tegen, terwijl het de lens ook tegen minuscule krasjes beschermt. Op F-lenzen zagen we die techniek zelden, waar het bij de Z-lijn meer de norm lijkt. En dan begrijp je: dit kaliber glas ontstijgt de soms denigrerende term van ‘kitlens’ absoluut.

Nikon Z6 vs. Sony A7 III

Los van de lens en adaptatie van de vatting, resteert natuurlijk de hamvraag. Kan Nikon met de Z-lijn een deuk slaan in Sony Alpha’s monopolie? Het zal er nipt om spelen, maar naar mijn idee overtuigt de Nikon Z6 als een fraai alternatief. Op pure sensorspecificaties presteert dit direct op oogniveau met Sony’s A7 III, zonder af te doen aan mogelijkheden. Op het gebied van video geldt dat des te meer.

Afgezien van minieme verschillende in kleur en helderheid, draait het tussen de twee vooral om een stukje gebruiksgemak. Nikons traditionele scherminterface is daarin passend ‘ver-touched’, met legio flexibiliteit in eigen aanraakmenuutjes en interfaces. Zo pas je on-the-fly weergave- of opname-instellingen aan, vaak vlotter dan je misschien van Nikon zou verwachten. Daarbovenop zijn het touchscreen en de elektronische viewfinder subliem in helderheid en gebruiksgemak.

Verder is natuurlijk het aanbod in lenzen sturend, maar dat in opslag des te meer. Met de Nikon Z6 en Nikon Z7 gaat de Japanse fabrikant volledig over op XQD-kaarten, toevallig evenals in samenwerking met Sony. Deze nieuwe kaarten zijn, net als het glaswerk, niet bepaald goedkoop. De recente ondersteuning van het betaalbaardere CFExpress (Type B) behelpt dat enigszins, maar om die firmware überhaupt te kunnen installeren, heb je alsnog een prijzige XQD-schijf én -lezer nodig. Gemakkelijk is anders.

Nu ben ik helemaal voor het pushen van snellere en stabielere nieuwe standaarden, maar zo plots over op een nog amper gevestigde interface? Niet iedere foto- of videograaf zal daar even blij mee zijn. Sony blijft in die zin absoluut toegankelijker. Voor het gemis van een secundair opslagslot geldt hetzelfde, al heeft Nikon dat vrij snel verholpen met de II-generatie van de Z-camera’s.

Conclusie

Of het nu om freelance opdrachten of vrijblijvende content creation op Toms Tech gaat, de Nikon Z6 is mij nog niet tekortgeschoten. Tegenover Sony’s grootmacht op dit gebied steekt Nikon misschien af als een underdog, maar deze systeemcamera heeft absoluut een plekje in dit landschap verdient. Nikon leent dat wat Sony al langer goed doet, maar voegt daar een eigen draai aan toe.

Qua mogelijkheden en menu’s en is dit honderd procent Nikon-kwaliteit, maar dan in een modern jasje. Unieke aspecten als de Z-vatting zelf en de absolute overstap op snellere opslagkaarten getuigen ook van potentie, maar of je daar nu al op in wilt haken, is hevig afhankelijk van je vertrouwen. Er is absoluut veel moois om voor een Z-camera halen, maar lang niet elke upgrade is even betaalbaar.

Zelf kijk ik hoopvol vooruit naar de adoptie van een Atomos Ninja V (à 839 euro), waarmee de Nikon Z6 een soort final form als videocamera bereikt. Met 10 bits 4K-uitvoer op Log-formaat pompt deze accessoire nóg meer prestaties uit die fraaie sensor. Jammer genoeg is er wel een extra upgrade-dienst vanuit Nikon nodig om bijvoorbeeld RAW-bestanden aan te vuren, maar de potentie ís aanwezig in het systeem.

Voor Nikon liggen de verbeteringen helder op een rijtje. Met de juiste tegemoetkomingen kan de Z-serie een grote speler worden binnen de nieuwe golf systeemcamera’s, maar de eerste stap is in ieder geval een formidabele gebleken.