BenQ EL2870U

4K-resoluties en HDR-beeldbereik braken door in televisieschermen, maar we mogen ook monitoren niet vergeten. In mondjesmaat verschenen op die markt een reeks high-end beeldschermen, maar zelden tegen een schappelijke prijs.

Het Taiwanese BenQ deed een eerste duit in het budgetzakje met hun sobere nieuwe entertainmentlijn, waarmee 4K én HDR hun weg naar de mainstreammarkt maken. De BenQ EL2870U biedt het beste van beide technologieën, zonder meteen je banksaldo te verbleken.

Business up front, party in the back

Voor 289 euro zit je gebakken met een vrij subtiele 4K-monitor van 27″ schermgrootte. Stevig en statig, maar nergens schreeuwerig qua ontwerp of marketing. Het grijze geval oogt vooral zakelijk en statisch (met slechts een lichte kantel om te verstellen), maar sommige van de interne specificaties schemeren een kleurrijkere ambitie door.

Zo moet het nieuwe HDR-kleurbereik hoogwaardig videobeeld diepere kleuren geven, terwijl 1 milliseconde responstijd en FreeSync-ondersteuning gamers tegemoetkomt. Voor ieder wat wils, maar de BenQ EL2870U slaat nergens in door.

Dezelfde belofte gaat overigens ook op voor de latere (en iets doorgegroeide) BenQ EW2870U-heruitgave, die in grote lijnen een identieke belofte heeft als dit oorspronkelijke model.

BenQ EL2870U – Technische specificaties

• Resolutie 3840 x 2160 pixels (Ultra HD / 4K)
• Beeldverhouding 16:9
• Schermgrootte 27,9 inch (70,9 centimeter)
• Pixeldichtheid 158 PPI (pixels per inch)
• Paneel TN, LED edgelit
• Helderheid 300 cd/m2
• Contrastratio 1000:1 (native)
• Dynamisch contrast 12.000.000:1
• Kleurbereik 10 bit (HDR10), 1.07 miljard kleuren
• Kleurgamma 72% NTSC / 99% sRGB
• Kijkhoek 170/160 (breedte/hoogte)
• Responstijd 1 milliseconde (GtG)
• Verversingssnelheid 60Hz
• Software-ondersteuning AMD FreeSync optioneel
• Aansluitingen 2 x HDMI 2.0, 1 x DisplayPort 1.4
• Audio 3.5 mm jack out + 2 x 2 Watt speakers
• Stroomverbruik < 55 Watt, voeding ingebouwd
• Afmetingen 65,8 x 47,7 x 19,5 centimeter (hoogte x breedte x diepte)
• Verstelbaarheid -5˚ tilt omlaag, 15˚ tilt omhoog
• Gewicht 5,7 kilogram
• Bevestiging mogelijkheid tot VESA-beugels

Wat is HDR?

BenQ’s keuze voor de nieuwe high dynamic range is een opvallende. In de film- en televisiewereld is de technologie al langer op weg naar de standaard, maar binnen de pc-wereld wint HDR aanzienlijk trager grondgebied.

Windows 10 ondersteunt het grotere kleurbereik (hier ook wel eens wide color gamut genoemd), maar de content die het kleurbereik daadwerkelijk benut, is lang niet altijd voorhanden. Een kip-en-ei-kwestie, waarover later meer.

Waar de meeste SDR-content zich beperkt tot 8 bits kleurdiepte, levert HDR een groter spectrum van bijvoorbeeld 10 bit en hoger. Meer bits betekenen meer kleuren om af te beelden. In dit specifieke geval gaat het om de nieuwe “HDR10”-standaard, oftewel 10 bits kleurdiepte. Dat zijn 1.07 miljard unieke kleuren, als we BenQ mogen geloven.

In de droge realiteit is het verschil tussen SDR en HDR daarmee vrij subtiel. Het grotere kleurbereik vormt niet meteen een bovennatuurlijke acid trip voor je oogballen, maar eerder een vrij natuurlijke retouchering van wat je al kent. Het nieuwe spectrum creëert meer genuanceerde overgangen en verstopt subtiele details in verduisterde of overbelichte beeldregio’s.

Voor beeldbereik voelt het als de logische stap vooruit, maar broodnodig is HDR absoluut niet. Voor nu, in ieder geval.

De kip of het ei?

De crux is vooral dat het verschil met SDR pas opduikt als de afgebeelde content ook daadwerkelijk HDR-content is. Een beeldscherm als deze is wat dat betreft een magisch canvas met mogelijkheid tot mooiere tinten, maar alleen als de verf waardig gemengd wordt.

Juist omdat HDR-monitoren nog in de kinderschoenen staan, blijken beeldleveranciers ook vrij terughoudend in het aanleveren van de corresponderende content. Die twee vormen de kip en het bijbehorende ei.

Windows herkent HDR in legio van hun eigen beeldapplicaties, terwijl Netflix zo nu en dan een serie in HDR streamt. YouTube, je favoriete kattengifje of je gemiddelde website (waaronder deze)? Allemaal gestandaardiseerd SDR. Nog steeds een prima plaatje op dit 99% sRGB-paneel, maar het belooft niets overdonderend.

Binnen de anders zo vooruitstrevende wereld van pc-games blijkt de technologie al helemaal een ondergeschoven kindje. Meer en meer spelontwikkelaars pakken HDR op, maar te vaak blijft het nog hangen bij console-gamers. Die zitten immers al langer gebakken met hun fraaie HDR-televisies. Zij worden al voorzien in hun kip én ei.

En toch zijn er binnen de games ook zeker een reeks HDR-hoogtepuntjes op pc, een aantal die zelfs je Netflix-serie doen verbleken.

Een spel als Sea of Thieves is bij uitstek een pareltje, waarbij de vergezichten van een kleurrijke piratenwereld haast betoverend werken. Hoe de hemel en het water gloeit bij een brandende zonsondergang, of de manier waarop magische lantaarns het hiernamaals verlichten; de nuances in kleuren en verlichting spelen nét wat lekkerder met elkaar. In één oogopslag wordt dan duidelijk waarom HDR praktisch nut heeft. Meer dan een fraai gefilmde ziekenhuisdrama dat zou kunnen, in ieder geval.

Minder diepgang in het duister

Op die momenten haal je zonder twijfel het beste uit de BenQ EL2870U. Diepere kleuren en een haarscherpe 158 pixels per inch: dát doet het goed. Het helpt alleen wel als de content dit medium ook enigszins tegemoetkomt, gezien het HDR van deze specifieke monitor soms te wensen overlaat.

Voor het beste plaatje is namelijk niet alleen de hoeveelheid bits in het paneel van belang, ook de verlichting speelt een eigen factor. Doorgaans wordt gesteld dat HDR-content pas écht tot zijn recht komt rond 1000 cd/m2 – ofwel de hoeveelheid nits – waar de EL2870U aftopt op een ietwat lage 300 cd/m2. Ongetwijfeld een concessie van het betaalbaardere TN-paneel, met verlichting vanuit de schermrand.

Toegegeven: in sommige HDR-scenario’s vervalt inderdaad een part van de nieuwgewonnen diepgang aan het duister. Vooral op klaarlichte dag resulteert dit soms in minder gewenste knijpoefening van de oogspieren, wil je alle details daadwerkelijk kunnen zien.

Echter, in het geval van fatsoenlijke HDR-spellen, blijkt regelmatig mogelijkheid om HDR-beeld te kalibreren en alsnog een zuiver plaatje te generen. Al zal het in de avond dan alsnog zelden vereist zijn; daarvoor voldoet de verlichting met gemak. Niet alleen de specificaties tellen, ook de fysieke setting draagt bij.

Zwarte magie met licht

Wat dat betreft gooit BenQ overigens nog wel met een eigen selling point, de zogenaamde B.I+-technologie. Deze Brightness Intelligence-chip en bijbehorende lichtsensor belooft beeldvertoning gedurende de dag optimaal te houden, zonder je ogen te vermoeien met een overdaad aan blauwe tinten.

Dat klinkt misschien als pure marketingpraat, maar ergens schuilt een kern van waarheid. Een stukje gebruiksgemak, op zijn minst.

De sensor is misschien wat gimmicky terwijl deze de kleurtemperatuur en sterkte van het omgevingslicht in de gaten houdt, maar de chipset heeft een slimmere charme. Deze kijkt voortdurend naar je beeldvertoning en verstelt continu de contrasten van verschillende regionen. Geleidelijk aan zie je zo meer nuances verschijnen in een overbelichte lucht of een donkere schaduw.

Voor de beeldpurist zal dit soort duistere magie ongetwijfeld spuug in het gezicht zijn, maar bijtijds levert het toch fraaie resultaten op. Details die anders te obscuur waren geweest, kunnen zo alsnog aan het licht komen – letterlijk.

Een game als Tom Clancy’s The Division 2 of een foutief belichte film kijken bijvoorbeeld toch weer nét iets prettiger weg, al is het verschil andere keren weer verwaarloosbaar miniem. Al helemaal wanneer je snellere games of films afspeelt, waarop de chip simpelweg niet snel genoeg zijn tovertrucje kan oproepen.

Wat dat betreft blijkt de functionaliteit van het B.I+-gebeuren eerder uitbesteedt aan prettig kantoorgebruik, des te minder voor iemand die volledig meegesleurd wil worden in een film of game. ’s Avonds laat staan mijn ogen immers ook onder grotere dreiging van een angstaanjagend wit Word-venster, dan van een avondje op een magische zee. Don’t judge me.

Voor de bijtijdse gamer

Het hele vehikel oogt misschien allerminst als een schreeuwerig game-product, maar BenQ vond in de EL2870U genoeg om een beetje gamer mee tevreden te houden. Een “beetje-gamer” welteverstaan, niet de veeleisende esport-fanaat. Die mogen elders aankloppen.

Qua 4K-vertoning en de ondersteuning van HDR is de monitor misschien té afhankelijk van hoogwaardige hardware en het HDR-aanbod, maar toch wordt de gamer her en der geprikkeld. De mogelijkheid tot AMD’s eigen FreeSync-technologie vermindert de EL2870U een boel screentearing en stotterende beelden, terwijl menig pc-gamer instemmend knikt bij de 1 milliseconde (GtG) responstijd.

Dat de monitor dan “slechts” de standaard van 60 Hertz beeldverversing ondersteunt, is absoluut geen schande. Games stabiel spelen op “4K/HDR/60”-instellingen is voor velen nog altijd een toekomstdroom, BenQ maakt het enkel realistisch binnen een schappelijk budget.

Prima prijs, prima plaatje

In die zin kunnen we BenQ alleen maar toejuichen. Niet alleen wordt met de EL2870U wederom een betaalbaar 4K-scherm neergezet, maar is het er ook eentje die HDR voor pc’s als early adopter oppakt. BenQ levert het bewijs dat een betaalbaar instapmodel haalbaar is, met de hoop dat de technologie sneller richting de mainstream streeft. Dat niet alle beeldscenario’s even feilloos uit de tests komen, valt dan nog prima te overzien.

Voor een prima prijsje levert BenQ hier simpelweg een prima plaatje. Een monitor voor bijzonder prettig kantoorgebruik overdag, om ’s avonds verhelderend vertier te leveren. Nu nog maar hopen dat HDR-content ook op pc’s meer voet aan de grond krijgt.