Ik loop al warm voor de Steam Machine

Voor de volledigheid: gelijktijdig met de onthulling Steam Machine zijn een nieuwe Steam Controller en de Steam Frame VR-headset uit de doeken gedaan. Ook dat zijn interessante toevoegingen aan Valve’s portfolio, maar persoonlijk vind ik die gamekubus toch het interessantst. Met liefde leg ik uit hoe dat zit, te beginnen met een kleine terugblik…

Poging twee, dus

Mocht je het gemist hebben, de term ‘Steam Machine’ werd hier efficiënt teruggeëist door Valve. De softwaregigant riep die term medio 2013 in het leven voor compacte gamecomputers die draaiden op het destijds gloednieuwe SteamOS. Cruciaal detail: Valve maakte de minicomputers destijds niet zelf, maar liet dat geheel over aan derde partijen, zoals Gigabyte en Dell.

Daar zat ook direct een pijnpunt van de eerste iteratie Steam Machine: er was weinig uniformiteit wat betreft specificaties – en daarmee dus ook rekenkracht. “Draait deze game goed op de Steam Machine” was geen geldige vraag, omdat de ene Steam Machine de andere niet was. Dat verwart de gemiddelde gamer.

Extra lastig: zowel SteamOS als Windows-emulatielaag Proton stonden nog in de kinderschoenen. Daarmee was het ook vaak de vraag of doorsnee pc-games überhaupt draaiden op de handvol Steam Machines die destijds gemaakt werden.

Mede daardoor stierf de originele Steam Machine bijna tien jaar terug een stille dood. Gone, grotendeels forgotten zelfs.

Inmiddels zijn we echter een decennium verder en Valve is één gigantische troef rijker. Met de Steam Deck, nota bene een uniform stuk hardware van Valve’s eigen fabrikaat, werd een van de meest invloedrijke gamecomputers in jaren neergezet. Bovendien zijn SteamOS en zeker Proton significant verder doorontwikkeld. Alle sterren staan op één lijn om de visie van een Steam Machine nog eens kans te gunnen.

Uniform in vorm en visie

Valve legt het lot van hun eigen machine wijs genoeg niet meer in de handen van derden. Naar Steam Deck-formule zet Valve zelf een setje specificaties vast – om het systeem vervolgens ook zelf in elkaar te draaien. Even los van die specificaties, waarover zo meer, getuigt die uniformiteit in ieder geval al van een doelgerichte visie.

Bekijk het zo: de Steam Deck was ook nooit het allerkrachtigste systeempje, maar was voldoende modern gebouwd en werd aangeboden voor schappelijke prijzen. Het concept sloeg massaal aan, en op hun beurt optimaliseerden ontwikkelaars daarom ook hun spellen met liefde voor het apparaatje, wat Valve stimuleerde met een ‘Verified’-programma. Dat leidde samen tot een unicum: nooit eerder werden zoveel games actief geoptimaliseerd voor één specifieke pre-built computer. Dat kwam het gebruiksgemak van Valve’s nieuwe game-pc meteen weer ten goede.

Een dergelijk effect zou overgeheveld kunnen worden naar de Steam Machine. Tenminste, zolang de aankoopprijzen ook aanlokkelijk blijven – net zoals die van de Steam Deck.

Schappelijke specificaties

Kijkende naar de nu al genoemde specificaties, mogen we echter wel weer schappelijke prijzen verwachten. Ook hier zien we relatief moderne CPU- en GPU-architecturen van bevriende chipbakker AMD, zij het niet per se in de zwaarste configuratie. De keuze daarvoor lijkt vrij secuur afgewogen te zijn.

In gesprek met Digital Foundry gaf Valve aan dat de Steam Machine vooral een technische upgrade moest zijn voor “de meesten”. Die meerderheid werd bepaald aan de hand van de huiseigen hardware-enquètes onder Steam-gebruikers. Daar zijn de GeForce RTX 3060-videokaart en tragere 6-kernige processoren nog altijd het populairst; dus de bedoeling was dat de Steam Machine grafisch gezien meer levert dan een desktop-systeem van dat niveau.

Valve is uiteindelijk gesetteld voor een snellere “semi-eigen” Zen 4-processor met zes kernen, 16 GB aan DDR5-geheugen en een RDNA 3-videokaart met 28 werkgroepen en 8 GB aan toegewijd GDDR6-geheugen. Dat laatste klinkt als een Navi 33-chipset (bekend van de Radeon RX 7600-videokaarten), met iets minder werkgroepen en een lager verbruik tot 110 watt. Lees: relatief nieuw spul, maar geenszins de specificaties van een monstercomputer.

Steam Machine – Technische specificaties

• BesturingssysteemSteamOS 3.0 (+ KDE Plasma)
• CPU6 core / 12 threads Zen 4-processor (tot 4,8 GHz)
• GPU28 RDNA 3-werkgroepen (tot 2,45 GHz)
• Geheugen16 GB DDR5
• Videogeheugen8 GB GDDR6
• Opslag512 GB of 2 TB NVMe SSD (2280)
• Optionele opslagUitbreidbaar met microSD
• USB voor2x USB-A 3.2 (Gen 1)
• USB achter2x USB-A 2.0, USB-C 3.2 (Gen 2)
• Video-uitvoerDisplayPort 1.4, HDMI 2.0
• NetwerkpoortGigabit ethernet (RJ-45)
• DraadloosBluetooth 5.3, Wi-Fi 6E (2×2)
• VerlichtingRGB-lichtbalk (17 lichtzones)
• GewichtCirca 2,6 kilogram
• Afmetingen152 x 156 x 162 millimeter (hoogte x breedte x diepte)

Naar eigen zeggen staat de Steam Machine garant voor soepele 1440p-prestaties. 4K-gameplay wordt hoogstens genoemd in combinatie met FidelityFX Super Resolution (FSR), de open-source upscalingstechnologie van AMD. Dat valt goed te geloven: op ‘slechts’ 8 GB aan videogeheugen kunnen bloedmooie games hun native 4K-texturen niet kwijt. Ter referentie: de vijf jaar oude Xbox Series X en PlayStation 5 bevatten beide meer VRAM dan de Steam Machine.

Zeker dat videogeheugen wordt her en der genoemd als de achilleshiel van de Steam Machine. Maar goed, dat zal uiteindelijk vooral native 4K-games benadelen. Met een beetje optimalisatie (en wellicht wat FSR4-upscaling) klinkt dit toch alsof het een RTX 3060-systeem prima kan overtreffen.

De Steam Machine is duidelijk geen direct antwoord op de bestaande consoles. Ook hier geldt: het dient hoofdzakelijk als toegankelijke en kant-en-klare gamecomputer. Het is op zijn minst een leuke upgrade voor “de meeste pc-gamers”, zij dat wel direct in een nieuwe vorm.

Geil blokje wel

Over die vorm is sowieso veel te doen. De Steam Machine is immers lekker robuust en minimalistisch vormgegeven: een matzwart kubusje van ongeveer vijftien à zestien centimeter in alle drie dimensies. In grote lijnen – of kleine, eigenlijk – is het de droomboot van de bouwers van ITX-systemen.

Onder de motorkap van de Steam Machine schuilt een ferm koellichaam met één ventilator, welke samen bijna tweederde van het totale volume in beslag nemen. Als hardware-liefhebber wil ik dat on record best als “sexy” omschrijven. Zo strak krijgen de meesten hun minicomputers niet gebouwd – en dat is dan dus inclusief ingebouwde voeding en de nodige I/O-mogelijkheden. Zelfs de kleinste computerkastjes vallen regelmatig groter uit, omdat losse videokaarten en koelingselementen meestal niet zo nauw op elkaar in kunnen spelen.

De Steam Machine gaat netjes op bureau’s en in televisiekasten staan, waar zeker een PlayStation 5 daar nog regelmatig onnodig veel aandacht naar zich toe wil trekken. Dat doet de Steam Machine hoogstens op aanvraag: met een RGB-balkje van zeventien lichtzones of een custom paneeltje voorop. De Steam Machine oogt doeltreffend en toch eigenzinnig, zonder te schreeuwerig te zijn. Mij mag je zeker bellen voor zulke ontwerpkeuzes.

Wat mag zo’n Steam Machine kosten dan?

Hoe geil die kubus er ook uitziet, de visie voor de Steam Machine valt of staat natuurlijk bij het kostenplaatje. Wil dit meeliften op dat eerdergenoemde Steam Deck-effect, dan moet het ook grofweg dezelfde verhouding prijs-prestaties leveren.

Gezien de vermeende prestaties zou 399 euro voor het instapmodel een no-brainer zijn. Al verkoopt Valve de Steam Machine dan waarschijnlijk tegen enig verlies. Tegelijkertijd: dat is wel wat een sterke software-partij zich kan veroorloven. Des te meer mensen een degelijk systeempje voor Steam-games hebben, des te meer Steam-games er potentieel verkocht worden. Voor het vrij liquide Valve is zo’n zet niet onmogelijk.

De adviesprijs voor het basismodel zal, in alle waarschijnlijkheid, wel onder de 599 euro blijven. Er zit immers minder (unieke) hardware in een Steam Machine dan in de vlaggenschepen van consoleboeren en handheldmakers, terwijl Valve kosten bespaart op onder meer het meeleveren van controllers of integreren van schermen. De ietwat opgelopen tarieven voor werkgeheugen en SSD’s gooien mogelijk roet in het eten, maar de hoop is vooral dat Valve een goede slag slaat op het materiaal uit de middenmoot.

Toch blijft een sober prijsplafond cruciaal voor Valve. Console-gamers krijg je niet over de streep met een hoger tarief voor nota bene minder grafische praal. Aan de andere kant ligt richting de 799 euro de “ik bouw zelf wel iets beters voor die prijs”-reactie van bestaande Steam-gebruikers op de loer – en dat weet Valve ook donders goed van hun vaste doelgroep.

Even geduld nog…

Wat de prijs ook moge zijn: Valve staat er anno 2026 duidelijk beter voor als het aankomt op zelf hardware op de markt zetten. Ik verwacht geen schokgolven door de wereld van spelcomputers zoals de Steam Deck die op gang bracht, maar een toegankelijk kubusje om pc-games op te knallen? Dat zit er dik in met deze tweede poging op de Steam Machine.

De Steam Machine verschijnt “begin 2026” met 512 GB of 2 TB aan SSD-opslag. Het apparaat wordt geleverd met SteamOS en KDE Plasma voorgeïnstalleerd, maar gebruikers zijn vrij om er andere besturingssystemen op te zetten – of om de opslag verder uit te breiden met andere M.2-schijven en/of microSD-kaartjes.

Zelf hoop ik begin volgend jaar een review van de Steam Machine af te leveren. Tot die tijd ben je welkom om mee te speculeren over de prijs, prestaties en meer. Laat een reactie hieronder achter of meld je aan voor onze knusse Discord-server voor verdere vragen of discussie.