Zo maak je een toetsenbord makkelijk schoon

Toetsenborden: we gebruiken ze vrijwel allemaal. En of je dan veel Excel-sheets invult of avonden wegbrandt in game-werelden; het maakt niet uit — die krengen worden over verloop van tijd goorder dan gewenst. Een snelle poetssessie maakt korte metten met al die opgehoopte vetten en troep, maar dan is de vraag; een toetsenbord schoonmaken, hoe doe je dat zonder al te veel gedoe?

Welke toetsenborden zijn makkelijk schoon te houden?

In dit vlotte artikel (en bijbehorende video-gids) zetten we uiteen hoe je jouw toetsenbord schoon kan krijgen, met minimale inspanning. De hieronder opgesomde stappen en tips gelden voor praktisch álle losse keyboards, al gaan ze er deels van uit dat je al geïnvesteerd hebt een fraai, mechanisch toetsenbord. Dat is sowieso een aanrader, kijk alleen al naar de vele lovende (video)reviews over mechanische toetsenborden op Toms Tech. Maar niet alleen de typervaring maakt deze letterplanken zo mooi.

Goedkopere rubberen dome-toetsenborden (alsmede de chiclet-keyboards die we vaak in laptops vinden) zijn gewoonweg lastiger om spic en span te houden. In die zin zijn mechanische planken niet alleen een goede investering om prettiger te kunnen typen, maar dus ook wat betreft gemak in onderhoud.

Maar goed, koppel dat keyboard van je maar los. Het wordt hoog tijd dat we die opgehoopte zooi eens onder je vingers vandaan halen…

Dit heb je nodig om je toetsenbord (efficiënt) schoon te maken:

• Twintig minuutjes aan moeite
• Een dagdeel zonder toetsenbord (minimaal ~3 uur)
• Keycap puller
• Optie 1: Afwasmiddel (of milde reinigingstabletten)
• Optie 2: Wasmachine (+ waszakje) en wasmiddel
• Microvezeldoek
• Stofzuiger/kruimeldief (optioneel)
• Wattenstaafjes/kwastje

Stap 1: Pluk je keyboard kaal

Voor een grondige schoonmaak is het van belang dat je de keycaps van hun schakelaars verwijdert. Jawel, al die kunststoffen knoppen mogen netjes van hun rustplek geplukt worden — een proces wat het snelst en veiligst doen is met een keycap puller.

Sommige mechanische toetsenborden worden geleverd met zo’n mooi grijptangetje, maar echt uniek of chique hoeven ze heus niet te zijn. Mocht je er dus geen bij de hand hebben, pluk zelf dan vooral een generiek grijpertje weg van je lokale massaverkoper. Een fatsoenlijke keycap puller kost je nog geen kop koffie, maar bespaart je mogelijk schade op de keycaps of — erger nog — de onderliggende schakelaars.

Eenmaal alle keycaps netjes verwijderd te hebben, staat de echte schoonmaak voor de deur. Voor de keycaps zijn er twee manieren om ze, zonder al te veel moeite, grondig schoon te krijgen…

Stap 2: Laat je keycaps een dagdeel weken (Optie 1)

Vergeet stuk voor stuk schoonschrobben: die keycaps zijn prima in staat om op eigen houtje een bad te nemen. Letterlijk. Kwak een scheutje afwasmiddel in een teiltje, giet daar warm (niet te heet en absoluut nooit kokend) water bij en plemp al die toetsen in dat sopje. Simple as that.

In plaats van afwasmiddel kunnen ook (milde) reinigingstabletten gebruikt worden. Die werken nét wat effectiever op aangekoekte zooi en bacteriën, maar het wezenlijke verschil met wat doorsnee afwasmiddel is uiteindelijk minimaal.

De keycaps weken van hunzelf schoon in een uur of vijf à zes. Daarna is het een kwestie van afspoelen en afdrogen, eer ze weer zo goed als nieuw zijn.

Het droogwerk kun je handmatig uitvoeren met een theedoek, maar de echte luiaard schudt de keycaps even uit om ze (met de onderzijde omhoog) op een doek te laten luchtdrogen. Wel zo makkelijk, al kost dat je mogelijk nog een uur of drie-vier extra wachttijd.

Stap 2: Draai de keycaps mee in een wasje (Optie 2)

Iets sneller en net zo effectief, is de wasmachine. In het specifiek die voor vuile kleding — absoluut niet die voor de vaat, mocht daar ooit onduidelijkheid over zijn. Door de keycaps simpelweg mee te nemen in een wasje wat je toch al draait, krijg je die klikkertjes met de minste moeite schoon.

Voor deze optie is het wel zaak dat de was niet te heet gedraaid wordt (40° Celsuis is helemaal veilig, voor stevigere double shot of PBT-keycaps is soms 60° mogelijk) en dat de keycaps niet verloren of beschadigd raken. Gooi de knopjes daarom voor hun eigen veiligheid in een waszakje — je weet wel, dat sluitbare gaasje waar ook de dure beha’s ingaan.

Heb je geen waszakje bij de hand? Een kussensloop voldoet ook als beveiligend vodje, zolang je dat ding maar stevig dicht weet te knopen.

Nadat de wasmachine zijn werk heeft gedaan, kunnen de keycaps vrijuit gedroogd worden. Hiervoor geldt wederom de keuze: handmatig met een theedoek, dan wel lui rustend in de open lucht. Laat je hands-on attitude of pure luiheid gerust die knoop doorhakken.

Stap 3: De bezem onder je toetsen door

Terwijl de keycaps weken of gewassen worden, kan de bezem over het toetsenbord zelf. Het gros van het losse vuil verzamelt zich immers ónder de keycaps, en die zijn nu toch even out of office.

Kieper het toetsenbord even om en schud/tik het gros van het vuil er alvast vanaf. Jazeker, een absolute dooddoener van een tip, maar eerlijk is eerlijk; wat zwaartekracht al voor je doet, is weer moeite die jij kan besparen.

Om de behuizing en de ruimte óm de schakelaars verder schoon te krijgen, kun je uitwijken naar een handvol verschillende tactieken. Mocht je daarvoor nog geen strak plan hebben, overweeg dan de onderstaande opties.

De snelste schoonmaaksessie

Voor de snelste en oppervlakkigste schoonmaak voldoet vervolgens een (hand)stofzuiger of kruimeldief al snel. Zolang je met het mondstuk maar niet over het oppervlak of de schakelaars krast, zuig je hiermee al snel (en veilig) wat troep weg.

Zelf zou ik de stofzuiger overslaan. Natuurlijk: het neemt misschien een paar verloren haren, huiddeeltjes of wietkruimels uit handen, maar er zijn alternatieven die effectiever en veiliger zijn — zonder al te veel extra moeite te vergen…

Microvezels versus vuiltjes

Iets grondiger is dan ook het oude, vertrouwde microvezeldoek. Die kun je, eventueel licht vochtig, zonder vrees over vrijwel alle oppervlakken vegen. Zolang je toetsenbord geen absurde gaatjes, haken of ogen kent, heb je met vier à vijf goede vegen al het merendeel van het vuil verwijderd.

Combineer dat met het eerdere rammelwerk of neem nog iets preciezer de plekjes tussen schakelaars af, en ook de behuizing van je toetsenbord oogt alweer vele malen frisser.

Wattenstaafjes

Nog iets preciezer (en voor velen daarom ook overbodig) is het wattenstaafje. Die pluizige stengel kan, eventueel ook licht vochtig gemaakt, de naarste holtes van je toetsenbord nog net wat schoner krijgen. Optioneel voldoet een klein en schoon kwastje ook.

Daarbij is het wel van belang dat de vezeltjes niet onder of in schakelaars verstrengeld komen. Pluisjes die ín het schuifsysteem terecht raken, kunnen later nare gevolgen meenemen voor de knop in kwestie.

Achteraf even voorzichtig restjes wegplukken of haardeeltjes wegblazen, kan je veel toekomstige ergernis besparen.

Stap 4: Anders nog wat?

Een echte perfectionist zou middenin dit proces ook nog het toetsenbord open priegelen of schakelaars afzonderlijk en afstoffen, maar dat is niet aan eenieder uitbesteed. Lang niet alle (mechanische) keyboards maken het mogelijk om de behuizing gemakkelijk open te wippen, laat staan om switches te swappen zonder tergend soldeerwerk.

Schoon is schoon, zou ik in dat geval zeggen. Enkel de meest toegewijde toetsenbordpuristen gaan dieper dan hierboven beschreven — en ook alleen zij plukken daar überhaupt de vruchten van.

Maar goed: met de keycaps én de behuizing zo clean als maar kan, kunnen jij en je vingers er weer tegenaan voor de komende tijd. De enige stap die dan resteert, is simpelweg het terugplaatsen van de keycaps op hun rechtmatige schakelaars. Daarvoor kan wat referentiemateriaal als spiekbriefje enorm handig zijn, maar even puzzelen met je muscle memory kan ook een leuke uitdaging vormen.

Laat de chips rijkelijk kraken en wrijf die stresshanden nog eens goed door je uitdunnende haar; nu je toetsenbord schoon is, mag het weer. Tot over een paar maanden.

Benieuwd naar meer informatie over mooie, mechanische toetsenborden? Klik eens door naar de (video)reviews van bijvoorbeeld de betaalbare Cooler Master CK550 of de ultiem luxe Logitech G915 — of houd Toms Tech in de gaten op YouTube, voor allerlei video’s over interessante (rand)apparatuur.

Heb je verdere vragen of wil je zelf een schoonmaaktip delen? Gebruik gerust het reactie-kader hieronder om van je te laten horen.